Studeren in Zweden is aantrekkelijk. De bevolking is goed opgeleid. Scholieren doen drie jaar middelbaar onderwijs voorafgaand aan de hogeschool of universiteit. De universiteiten zijn ook onder buitenlandse studenten erg populair.
Universiteit in Lund
Wie met het gezin gaat emigreren naar Zweden, krijgt vroeg of laat te maken met het onderwijs in Zweden. Dat wordt betaald door de staat, maar hoewel de regering betaalt, bepaalt het niet. De overheid stelt eindtermen en vereist condities, de opleidingen en universiteiten hebben echter zelfstandigheid bij de organisatie van programma’s.
Aan de universiteit studeren in Zweden is dus (grotendeels) gratis. Het is bijna altijd mogelijk om een beurs te krijgen. Zo’n maandelijks uitgekeerde studiebeurs bestaat voor een deel uit een lening. Het andere deel hoeft niet te worden terugbetaald. Een volledige beurs inclusief lening voor een voltijdse studie kan circa 10.000 kronen per maand bedragen. Zo’n beurs is toegankelijk voor mensen tot 56 jaar: je bent in Zweden (bijna) nooit te oud om te studeren.
Studeren in Zweden, maar wat?
Op de universiteiten kun je complete, meerjarige studies volgen, maar ook afzonderlijke cursussen die doorgaans maar enkele maanden duren. Nogal wat studenten stellen zo een á la carte-studie samen, met thematisch sterk verschillende cursussen. Op de arbeidsmarkt kan dit zowel een voor- als een nadeel zijn.
De zelfstandigheid van de (hoge)scholen en universiteiten leidt er in Zweden toe dat een opleiding naast algemene toelatingseisen soms extra eisen stelt en naar individuele cijferlijsten kijkt. Er kan dus een zekere ‘selectie aan de poort’ worden toegepast. Dit wordt nog wat versterkt doordat het totale aantal studieplaatsen aan de krappe kant is. Zo wordt het kind gestimuleerd om het beste beentje voor te zetten. Wie zich wil aanmelden voor een studie moet hiervoor op www.antagning.se zijn.
Er is bij het studeren in Zweden veel aandacht voor Europese programma’s als Nuffic en Erasmus, de uitwisselingsprogramma’s. Het land is met bijna negen procent buitenlandse studenten (uit circa tachtig landen) een wereldleider op dit gebied.
Er zijn veel Engelstalige programma’s. Desondanks is in de meeste gevallen een behoorlijke kennis van het Zweeds vereist. Er zijn speciale cursussen om studenten te helpen de taal te leren. De TISUS-cursus die aan volksuniversiteiten kan worden gevolgd bereidt anderstaligen voor op een universitaire studie in het Zweeds.
Op kamers in Zweden
Afstanden zijn groot in Zweden en het is normaal dat studenten op kamers wonen. Veel universiteitssteden hebben hiervoor uitstekende voorzieningen. De animo voor studentenkamers is echter groot en op veel plaatsen zijn (soms lange) wachtlijsten. In Stockholm komt het veel voor dat studenten noodgedwongen op de bank slapen bij studiegenoten, in afwachting van een eigen plek. Wie dit wil voorkomen, kiest beter voor een kleinere universiteitsstad. Dit is overigens niet altijd mogelijk, omdat veel studierichtingen maar op een beperkt aantal plaatsen zijn te volgen.
De oudste universiteit is die in in Uppsala, gesticht in 1477. Andere grote universiteiten zijn onder meer te vinden in Stockholm, Umeå, Göteborg en Linköping. De universiteit van Lund is een van de populairste en deze Zuid-Zweedse stad leunt sterk op het grote aantal studerende inwoners. Er zijn ook gespecialiseerde technische universiteiten, zoals in Karlskrona. Afstandsonderwijs, waarbij de student meestentijds thuis studeert, is in Zweden redelijk ingeburgerd en mogelijk voor tal van onderwijsprogramma’s.
In internationale vergelijkingen komt Zweden regelmatig uit de bus als een van de meest innovatieve landen ter wereld. Het land loopt technologisch vaak voorop en scoort op dit gebied vrijwel altijd beter dan Nederland en België. Het onderwijs, dat nadruk op eigen initiatief en creativiteit legt, speelt hierin een grote rol.
Bij de instroom naar de universiteiten zijn er geen speciale hindernissen. Bij de uitstroom lonken promovendi plaatsen. Of een werkplek bij een (inter)nationaal bedrijf. En hoewel ook studeren in Zweden zelden verloopt zonder een paar wilde studentenfeestjes, biedt het land een rustige en zeer internationale, dynamische studie- en carrière-omgeving.