Een Nederlandse docent Zweeds in Zweden: het is waarschijnlijk even ongewoon als een Zweedse leraar Nederlands in Nederland. Het emigratieverhaal van Elisabeth Metselaar-Drion is in meerdere opzichten bijzonder.
Elisabeth Metselaar-Drion
Elisabeth en haar partner Jasper woonden voor hun emigratie in Drachten. Tegenwoordig staat hun huis in Näsviken, een dorp dat hoort bij de gemeente Hudiksvall in Hälsingland.
“Als klein kind ging ik al naar Zweden en Noorwegen op vakantie”, vertelt ze. “Mijn ouders komen hier al sinds 1967. Op de middelbare school bleek dat ik niet erg goed was in wiskunde en andere beta-vakken, en juist wél een talenknobbel had. Het stond dus al gauw vast dat ik na het gymnasium een taal zou gaan studeren.”
“Toen ik 18 was, heb ik een zomer in Noorwegen gewerkt, en ik vond het heerlijk – als vakantieland. Maar eigenlijk voelde ik me minder een buitenlander als ik in Zweden was. Toen ben ik Zweeds gaan studeren, want ik wilde een taal studeren van een land waar ik ook wel zou willen wonen.”
“Tijdens mijn studie heb ik een jaar in Göteborg gewoond en gestudeerd, en toen wist ik: ik kom hier weer terug. Eén reden voor een verhuizing naar Zweden kan ik dus niet geven. Het is voor mij een logische stap in mijn carrière en privéleven geweest. Ook voor mijn man, die in Jönköping had gewoond en ook een liefhebber van Zweden was.”
Elisabeth met hond
Elisabeth werkt nu als docent Zweeds aan de universiteit van Gävle. Jasper is IT-consultant bij de gemeente Sundsvall. Verder vertaalt ze af en toe en als hobby heeft ze een webwinkeltje met handwerkpakketjes.
“In Nederland had ik een eigen taleninstituut / vertaalbureau en gaf ik onder andere Zweedse les. Samen met mijn man hadden we een webwinkel waar we Zweedstalige boeken verkochten. Ik vind het heel fijn om nu eigenlijk vergelijkbaar werk te doen, maar dan in loondienst, ín Zweden.”
“Ik kom hier in Zweden beter tot mijn recht, geloof ik. Ik heb veel meer mogelijkheden om mezelf verder te ontwikkelen, en ik kan alle dingen doen ik leuk en interessant vind. We hebben fijne contacten met onze vrienden, en we ontmoeten elke dag wel nieuwe aardige mensen. Verder is voor mij een groot voordeel dat ik nu heel intensief bezig kan zijn met mijn werk en interesse: taal en cultuur.”
“Ik vind het heel jammer dat in een land wat zover voorloopt wat betreft gelijkheid en emancipatie van vrouwen, homoseksualiteit nog een groot taboe is. Ook vreemdelingenhaat is vrij gebruikelijk, en onbegrip voor andere culturen. Het verschilt natuurlijk ook per regio, maar dit is iets wat ik eigenlijk overal in Zweden heb ervaren.”
Tips voor wie gaat emigreren
De eerste tip die ze heeft voor potentiële emigranten heeft niet onverwacht met de Zweedse taal te maken. “Je móet de taal leren voordat je hierheen komt. Je móet het land leren kennen voordat je hierheen komt. En je móet absoluut de Zweden in hun waarde laten. Ja, ze zijn anders dan Nederlanders. En dat hoef je niet leuk te vinden. Maar het is nou eenmaal zo. En daar moet je het bij laten.”
“Je moet Nederland en Zweden niet met elkaar vergelijken. En ik ben zelf van mening dat je niet de ‘exotische’ buitenlander moet gaan uithangen. Doe mee met de Zweden. Probeer hun gewoontes en tradities te leren. En houd niet eeuwig vast aan het ‘Nederlander-zijn’. Je bent een individu, een Europeaan, een wereldburger. Je kiest ervoor om in Zweden te wonen, dan moet je ook de consequenties accepteren.”
En tot slot heeft ze nog een leestip: het boek Konsten att vara invandrare van Andrzej Olkiewicz. Ofwel: de kunst van het immigrant zijn – voor zij die Elisabeth’s eerste tip nog ter harte moeten nemen.